Gianni Romme over vitaliteit
“Voer als werkgever het gesprek over keuzes”
Gianni Romme schaatste in de jaren 90 zichzelf de boeken in. Hij werd tweevoudig Olympisch Kampioen, meervoudig wereldkampioen en won talloze andere titels. Na zijn actieve carrière stond hij als succesvol coach langs de baan en nog steeds is hij er dagelijks te vinden. Nu in de rol van locatiemanager van de IJsbaan Breda. Een mooie uitdaging die een voor hem belangrijke ‘arbeidsvoorwaarde’ heeft: hij kan de woon-werkrit van 9 kilometer op de fiets afleggen. En dat zou eigenlijk iedereen moeten doen: “Stel jezelf de vraag; waarom zou je het níet doen?”
Naast je baan als locatiemanager spreek je ook voor ondernemers over onder andere vitale medewerkers. Een onderwerp waarbij fietsen naar het werk natuurlijk een rol in kan spelen. Wat zijn algemene lessen die jij werkgevers meegeeft als je het hebt over vitaliteit? “Ik begin met te vragen: wat is vitaliteit dan? Waar begint dat? Waar ga je als werkgever insteken bij je werknemers als je het over vitaliteit hebt? Waar laat je ze over nadenken? Het gaat niet alleen om fysieke fitheid; het is een combinatie van beweging, goede voeding, rust en regelmaat. Motivatie is belangrijk, maar voor een werkgever is het moeilijk om mensen in beweging te krijgen of keuzes te veranderen. Het begint met aanspreken, begeleiden of coachen. En vooral het gesprek voeren over keuzes.” Je hebt in je coaching veel succes behaald met talenten en gevestigde namen. Wat zijn jouw adviezen als het gaat om mensen motiveren? “Je moet gedrag begrijpen. Waarom vindt de mensheid allerlei dingen uit die het gemak dienen? Omdat wij in de basis allemaal zoveel mogelijk comfort willen ervaren. Dit heeft wel een keerzijde. We worden met z'n allen ouder en de ongezonde keuzes zorgen voor problemen. Daar zegt de wetenschap en ook de gezondheidszorg nu al over: waar gaat dit heen? Dus er wordt al aangegeven: denk eraan dat je genoeg blijft bewegen. Voor je brein en voor je fysieke gezondheid.
Om dit te bereiken moet je mensen aanspreken op gevoeligheden. De spiegel voorhouden. Het gesprek voeren over gezondheid, te zwaar zijn, balans vinden. Allerlei problemen die spelen of zich in de toekomst gaan voordoen.” Fietsen naar het werk zorgt soms voor weerstand. Hoe neem je die weg? “Simpel, maar ik zou willen zeggen: beloon mensen in hun goed gedrag. Als iemand bezig is met een gezonde leefstijl, geef een korting of draag extra bij aan de zorgverzekeringspremie. Belonen helpt bij een nieuw patroon volhouden. Dat is het moeilijkste wat er is. Zeker als de uitdagingen groter worden. Afgelopen december was een hele natte maand en mijn vrouw verklaarde mij voor gek: zij vroeg regelmatig, ga jij met dit weer fietsen? Ik ben in totaal 19 dagen op de fiets geweest. Het regende altijd en ik ben geen één keer nat geworden, want iedere keer was het in de ochtend en avond droog! En daar ben ik gewoon trots op én blij mee. Dat ik ondanks slechte vooruitzichten toch ben gegaan. Ik zit liever op de fiets dan in de auto. Eigenlijk moet je dus in de ochtend denken: ‘ik ga lekker naar buiten. Ik hoef niet in die auto. Ik hoef niet lang te zitten. Hoe hard ik fiets, dat maakt het me niet uit. Maar ik ben buiten, ik voel de wind lekker blazen.’ Omdenken dus, dan gaat de weerstand vanzelf weg.”
Heb je nog andere tips om gedrag vol te houden? “Stel haalbare doelen. De haalbare doelen hebben mij altijd geholpen te presteren. Ik wilde op mijn 20e niet gelijk Olympisch Kampioen worden, ik wilde iedere keer een snellere tijd neerzetten. Een kleine stap vooruit behalen! Op korte termijn haalbaar. En dan door naar de volgende stap.”
Wat heb je daarvoor nodig? “Een structuur en soms een stok achter de deur. Beloning én een cultuur waarin je als werkgever stelt: we gaan het gewoon zo doen! Fietsen als norm - als het kan binnen afstand en werkzaamheden natuurlijk. Maar ook wederkerigheid. Ik vind dat er ook zoiets is als goed werkNEMERschap. Als een werkgever veel stimuleert en handreikingen doet, dan mag je best denken: hé, wacht eens even, ik hoor eigenlijk ook wel wat voor mijn werkgever terug te doen! Als hij of zij mij stimuleert, dan mag ik daar wel aan meedoen.”
“Ik vind dat er ook zoiets is als goed werknemerschap. Zaken rondom vitaliteit moet je herhalen, volhouden en belonen.”
Het gesprek is dus erg belangrijk als je mensen wil veranderen? “Jazeker. Stel als werkgever of HR-medewerker relevante en prikkelende vragen: welke reden heb jij om niet te gaan fietsen naar je werk? Geef me één reden waarom je het niet doet, en wat moet ík als werkgever er voor jou tegenoverstellen? Wat moet er bij jou voorgehouden worden om het dan wel te doen?”
Maar motivatie moet je toch uit jezelf halen? “Absoluut, en zo probeer ik dat wel eens in lezingen duidelijk naar voren te halen. Motivatie zit bij jezelf. Het besef ook, en dát komt pas door de gesprekken die je voert en waar je motivatie bij een ander triggert. Het is gedragsverandering en dat is niet altijd eenvoudig. Voor mij is het geen probleem. De woon-werkrit is 9 kilometer en prima te doen op mijn mountainbike. Ik heb die motivatie en de overtuiging al, als het kan ga ik dus fietsen. Waarom geen e-bike?” Lachend: “Persoonlijk hoop ik dat ik die tot mijn 80ste niet aan hoef te raken, maar het is natuurlijk wel goed als mensen twijfelen over de afstand naar hun werk. Als je als werkgever daar iemand mee op de fiets krijgt, zorg dan voor een goed leaseplan of geef een e-bike. En als het dan zover is en iemand wil gedrag veranderen; blijf er veel over praten. Houd als werkgever de vinger aan de pols, zeker de eerste maanden. Dat is eigenlijk de enige manier om zaken rondom vitaliteit ook in de lucht te krijgen. Herhalen, volhouden en belonen.” Kortom, het is een investering en uit allerlei onderzoeken blijkt dat het die meer dan waard is. Dus eigenlijk is dan ook de vraag aan werkgevers: geef ons één reden waarom je niet zou investeren in fietsbeleid…